برای اینکه دانشآموزان و دانشجویان ناشنوا در تحصیل موفق شوند باید از خدماتی استفاده کنند که دانشآموزان و دانشجویان عادی از آن ها استفاده نمیکنند. یکی از این خدمات interpreter یا مترجم ناشنوایان است. مترجم ناشنوایان کسی است که "ارتباطات کلامی را با استفاده از زبان اشاره یا الفبای دستی به شکلی ترجمه میکند که افراد ناشنوا بتوانند بفهمند"*. اما به دلیل اینکه ما در نظام آموزشی خود از زبان اشاره و الفبای دستی استفاده نمیکنیم بهرهگیری از این سرویس منتفی است.
خدمت دیگر استفاده از شیوهی "آموزش توسط همسالان" یا Peer Toturing میباشد که در آینده دربارهی آن خواهم نوشت.
اما خدمت سوم استفاده از "یادداشت بردار" میباشد. استفاده از این روش در نظام آموزش و پرورش ناشنوایان یک ضرورت است. اما به دلیل شیوههای آموزشی ناقص ما ؛ بخصوص در مقاطع آمادگی و ابتدایی ، دانشآموزان و دانشجویان ناشنوا قادر به استفادهی کافی از متون کتبی نمیباشند. این مشکل موجب میشود تا در استفاده از این روش جانب دقت و احتیاط را کاملاً رعایت کنیم. از یادداشتبردار بیشتر در مقاطع متوسطه و عالی استفاده میشود. این سرویس باید بهطور جدی مورد توجه معلمان رابط (سیار) قرار گیرد تا در مواقع لزوم معلمان عادی را به استفاده از آن ترغیب نمایند.
اما یادداشت بردار کیست ؟
گاهی وقت ها شرایطی پیش میآید که تمرکز و توجه دانش آموز یا دانشجوی ناشنوا باید معطوف به سخنرانی یک سخنران یا معلم کلاس باشد. در چنین شرایطی معمولاً دانش آموزان و دانشجویان ناشنوا قادر به یادداشت کردن سخنان سخنران یا معلم نیستند زیرا اگر دانش آموز یا دانشجو بخواهد برای نوشتن مطالب نگاه خود را از سخنران یا معلم بردارد بخشی از اطلاعات را از دست میدهد . در چنین مواقعی معلم کلاس میتواند برای کمک به دانش آموز یا دانشجوی ناشنوا از یک یادداشت بردار استفاده کند . یادداشت بردار فردی است که مطالب مورد نیاز دانش آموز یا دانشجو از جلسه را یادداشت میکند و سپس در اختیار او قرار میدهد . یادداشت بردار میتواند از همکلاسی های شنوای دانش آموز یا دانشجوی ناشنوا، از دوستان او، یکی از کارکنان مدرسه یا دانشگاه یا افراد واجد شرایط دیگر باشد . یادداشت بردار باید برای این کار آموزش خاص ببیند.
زمانی هم که دانش آموز یا دانشجوی ناشنوا در جلسات یا کلاس درس حضور ندارد استفاده از یادداشت بردار میتواند تا حدی عدم حضور او را جبران نماید.
وقتی هم که در تدریس از فیلم یا ویدئو استفاده میشود و دانش آموزان یا دانشجویان باید از آنها یادداشت بردارند نیز این امر صادق است . هیچ گاه در چنین مواقعی نباید از دانش آموز یا دانشجوی ناشنوا خواست که یادداشت بردارد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
* نقل مطلب داخل گیومه از: فرهنگ واژگان، ماندانا عبادی، دکتر غلامعلی افروز